Er wordt tijdens de ziekenhuisopname weinig gevraagd naar de persoonlijke omstandigheden en beweeg-behoeften van de patiënt. In het ziekenhuis is er vaak sprake van het ‘one size fits all’ principe, waarbij de regie over de zorg niet in handen ligt van de patiënt, maar bij de zorgverleners.
Patient empowerment heeft een belangrijke rol gekregen in de gezondheidszorg, omdat het de patiënten meer keuze en controle geeft over de gezondheidszorg. Op dit moment is er onvoldoende bekend over de ervaringen en behoeftes van patiënten met betrekking tot patient empowerment gericht op bewegen tijdens een ziekenhuisopname. Het doel van dit onderzoek is om de ervaringen en behoeften van ex-patiënten rondom patient empowerment bij bewegen tijdens een ziekenhuisopname te evalueren.

Methode 
Het onderzoek heeft een fenomenologisch onderzoeksdesign. Ex-patiënten werden geïncludeerd wanneer zij 18+ waren en in de afgelopen 12 maanden voor minimaal 24 uur opgenomen zijn geweest in een ziekenhuis in Nederland. Doormiddel van semigestructureerde interviews zijn de ervaringen en behoeften van ex-patiënten met betrekking tot patient empowerment in relatie tot bewegen geïnventariseerd. Afhankelijk van de behoefte aan zelfstandigheid dan wel begeleiding tijdens hun ziekenhuisopname werden deelnemers ingedeeld in groepen gebaseerd op de participatieladder. De interviews zijn getranscribeerd, gecodeerd en ingedeeld in thema’s die aansluiten op de treden van de participatieladder.

Resultaten
In het onderzoek werden zestien deelnemers geïncludeerd wat resulteerde in 567 minuten aan data. Uit de interviews is gebleken dat alle patiënten verschillende behoeften hebben. Opvallend was dat chronisch zieke patiënten voornamelijk behoefte hadden aan een overlegmoment met de zorgverlener. Daarentegen legden patiënten met een acute aandoening de regie in handen van de zorgverlener of pakte juist zelf volledig de regie in handen. Tijdens een opname kon de behoefte aan eigen regie dan wel begeleiding met betrekking tot bewegen veranderen. Een patiënt kan in het begin van de opname niet goed weten wat er gaat gebeuren en zodoende de regie meer in handen leggen van de zorgverlener. Dit zou betekenen dat de patient empowerment minimaal is. Echter, door goede voorlichting en begeleiding vanuit de zorgverleners kan de patiëntenbetrokkenheid worden vergroot en de regie meer in handen komen van de patiënt. Patiënten vinden het belangrijk dat de zorgverlener vraagt naar hun behoeftes en de patiënt meeneemt in het behandeltraject. Daarnaast vinden zij het belangrijk dat er naast de reguliere zorg, aparte aandacht is voor bewegen en hiervoor specifiek een zorgverlener wordt aangesteld. 

Conclusie 
Patiënten vinden het fijn om door de zorgverlener betrokken te worden gedurende de ziekenhuisopname. Deze betrokkenheid kan vergroot worden als de zorgverlener vraagt naar de behoeftes van de patiënt. Uit het onderzoek kwam naar voren dat de patiënten als partner betrokken willen worden in het beweegproces en bij ieder besluit willen bijdragen. Dit maakt niet alleen de zorg effectiever en efficiënter, maar vergroot daarnaast ook de betrokkenheid van de patiënten zodat zij worden gezien als volwaardige partners in het proces. In verband met de COVID-19 maatregelen kon het onderzoek niet worden uitgevoerd op het Radboudumc. Door deze verandering is er een bredere groep deelnemers geïncludeerd uit tien verschillende ziekenhuizen in Nederland. Hierdoor hebben de onderzoekers veel informatie verkregen over hoe de betrokkenheid in verschillende ziekenhuizen ervaren wordt in een breed perspectief. Om patient empowerment te vergroten tijdens de opname is het belangrijk om als zorgverlener in te spelen op de behoeftes van de patiënten door deze te inventariseren en de patiënten te betrekken bij het beweegaspect.

Relevantie voor de praktijk
Door goede voorlichting en begeleiding vanuit de zorgverleners wordt patiëntenbetrokkenheid vergroot en komt de regie meer in handen te liggen van de patiënt. 

Bron: Rikkerink M., Breur D.,Manders L. en  Bammens I. Ervaringen met patient empowerment bij bewegen tijdens de ziekenhuisopname: een fenomenologische studie bij ex-patiënten. Juni 2020 Verslag van een Praktijkonderzoek in Semester 2 2019/2020 aan de HAN University of Applied Sciences Nijmegen in opdracht van het Radboudumc, Nijmegen, Niek Koenders