Zicht krijgen op kwetsbaarheid onder ouderen, met een doorverwijstool?
Welzijn
Onderzoek door: Rianne Drost, Denise Brunekreef, Milou Koppenol & Marieke Heister. Samengevat door: Liesa Both
Volledige titel: Kwetsbaarheid onder ouderen verminderen met een doorverwijstool? 13-July-2021
Introductie
Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en Paramedisch Team Salland (PTS) in de gemeente Raalte. Voorafgaand aan dit onderzoek, zijn drie eerdere onderzoeken uitgevoerd in opdracht van PTS, dit geheel vormt een estafette onderzoek. Hierin spelen stakeholders een signalerende rol. Onder stakeholders wordt het volgende verstaan: alle betrokken die een rol spelen in het netwerk van ouderen.
Uit voorgaande onderzoeken bleek dat stakeholders behoefte hebben aan een signaleringsinstrument waarmee zij ouderen, die signalen van kwetsbaarheid vertonen, preventief kunnen verwijzen naar PTS.
PTS is opgericht om ouderen in de gemeente Raalte te ondersteunen, zodat ze zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Wanneer stakeholders zien dat een oudere signalen van kwetsbaarheid vertoont, kan PTS de oudere mogelijk preventief ondersteunen. Het is hiervoor van belang dat het netwerk van de oudere bekend is met de signalen van kwetsbaarheid en de mogelijkheden van PTS. Deze kennis heeft het netwerk nodig, om de oudere gericht te verwijzen naar één of meerdere paramedici van PTS.
Vraagstelling
In dit vierde deel van het estafette onderzoek stond de volgende onderzoeksvraag centraal:
"Hoe dient een passende doorverwijstool ontworpen te worden, zodat thuiswonende ouderen, die signalen van kwetsbaarheid vertonen, vanaf juni 2020 gericht preventief doorverwezen worden naar Paramedisch Team Salland, volgens de wensen en behoeften van stakeholders in de gemeente Raalte?"
Methode
De doorverwijstool werd, door middel van participatief actieonderzoek (PAO), samen met stakeholders ontworpen. PAO is gericht op het verbeteren van concrete praktijksituaties, waarbij het werken in co-creatie centraal staat. “In PAO worden de kernfasen (diagnostische fase, ontwikkelingsfase, actiefase en de evaluatiefase) soms meerdere malen doorlopen.” (Migchelbrink, 2016).
Zoals beschreven is het binnen PAO belangrijk om participatief te werken. Om op deze manier te werken, in combinatie met de maatregelen omtrent het coronavirus, is ervoor gekozen om twee online vragenlijsten te verspreiden. Er zijn meerdere kernfasen doorlopen om de definitieve doorverwijstool te ontwerpen. Er werd in co-creatie gewerkt met de stakeholders, waardoor draagvlak werd gecreëerd en stakeholders zich eigenaar voelden over de doorverwijstool.
De online vragenlijsten bestonden uit open en gesloten vragen. Het stellen van gesloten vragen gaf de mogelijkheid om duidelijke, korte en bondige antwoorden te verzamelen. Daarnaast werden open vragen gesteld om respondenten de ruimte te geven om antwoorden toe te lichten.
Kwantitatieve gegevensverwerking is gebruikt bij de analyse van gesloten vragen. Alle kwalitatieve data had een nominaal meetniveau en werd weergegeven in cirkel- en staafdiagrammen. Kwalitatieve gegevensverwerking is toegepast bij de inductieve analyse van open vragen, om vervolgens conclusies te kunnen trekken.
Resultaten
In de eerste vragenlijst konden stakeholders hun mening en ideeën delen omtrent de vormgeving en inhoud van een doorverwijstool en de wijze van implementatie. Uit de analyse van de vragenlijst bleek dat stakeholders het van belang vonden dat de doorverwijstool overzichtelijk en gebruiksvriendelijk is en uit maximaal twee A4 bestaat. Voor de inhoud van de doorverwijstool gaven stakeholders aan dat het belangrijk is dat de signalen van kwetsbaarheid gekoppeld zijn aan mogelijkheden van de specifieke disciplines van PTS. De voorkeur voor de vormgeving ging uit naar een stroomdiagram of een infographic. Vanuit de geanalyseerde gegevens werd een eerste versie van de doorverwijstool ontwikkeld.
Om de doorverwijstool in co-creatie te blijven ontwikkelen werd een tweede online vragenlijst verstuurd, met bijgevoegd de opzet van de doorverwijstool. Respondenten en PTS konden feedback geven waardoor de tool aangepast werd, zodat deze paste bij hun wensen en behoeften. De meeste respondenten waren tevreden over de opzet van de doorverwijstool. Er werden naar aanleiding van de feedback aanpassingen uitgevoerd, waaronder het inkorten van de introductie, het wijzigen van de volgorde van de bouwstenen, wijzigingen in kleur en lettertype van de doorverwijstool en het logo van PTS werd toegevoegd.
Conclusie
Op basis van de data uit beide vragenlijsten en de feedback van PTS, werd antwoord gegeven op de onderzoeksvraag. Volgens stakeholders in de gemeente Raalte diende een doorverwijstool volgens de volgende aspecten ontworpen te worden: de tool moet gebruiksvriendelijk zijn, de tekst is kort en concreet, de kleuren zijn rustig en helder, afbeeldingen ondersteunen de beschreven tekst, contactgegevens en informatie over verwijzingen en vergoedingen maken de tool compleet. Op basis van deze wensen is de definitieve doorverwijstool ontwikkeld.
Aanbevelingen
PTS implementeert de tool zelf aan de hand van voorgestelde adviezen, gebaseerd op de inbreng van stakeholders. Het is belangrijk dat het voor stakeholders duidelijk is dat zij de gebruikers zijn van de doorverwijstool en niet de ouderen zelf. Dit advies werd gedeeld met PTS, evenals de volgende adviezen; Het delen van de tool tezamen met het bestand ‘verwijsindicaties van PTS’ waarin de mogelijkheden per specifieke discipline beschreven staan, het digitaal implementeren van de tool op de sites van de paramedici, het stapsgewijs invoeren van de doorverwijstool en deze regelmatig onder de aandacht brengen tijdens overleggen.
Tenslotte is geadviseerd om een vervolgonderzoek uit te voeren, waarin de implementatie wordt geëvalueerd.
Clipartlogo. (z.d.). Geestelijke gezondheid pictogrammen - depressie, verslaving, eenzaamheid concept [foto]. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://nl.clipartlogo.com/istock/mental-health-icons-depression-addiction-loneliness-concept-1600399.html
Leremy. (z.d.). Man veel voorkomende ziekten en ziekte Stick figuur Pictogram Cliparts [foto]. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://www.shutterstock.com/nl/image-vector/man-common-diseases-illness-stick-figure-186100478
Mischoko. (z.d.). Set of black flat icons - medicine and healthcare vector image [foto]. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://www.vectorstock.com/royalty-free-vector/set-of-black-flat-icons-medicine-and-healthcare-vector-3876163
Pixabay. (z.d.). Uitglijden naar achteren waarschuwing gevaar [foto]. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://pixabay.com/nl/vectors/uitglijden-naar-achteren-98713/
PxHere. (z.d.). Gratis afbeeldingen: silhouet, hersenen, logica, mentale gezondheid [foto]. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://pxhere.com/nl/photo/1444651
Drost, R., Brunekreef, D., Koppenol, M. & Heister, M. (2020) Zicht krijgen op kwetsbaarheid onder ouderen, met een doorverwijstool? Nijmegen: Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.
"Eindrapport van een praktijkgericht onderzoek in Semester 2 van 2019/2020 aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, opleiding Ergotherapie. In opdracht van Hogeschool van Arnhem en Nijmegen & Paramedisch Team Salland."
Het volledige eindrapport is te vinden op HBO-Kennisbank: https://www.hbo-kennisbank.nl/details/sharekit_han:oai:surfsharekit.nl:638436ac-4349-4d55-b202-cbf56bc7ddfe?q=rianne+drost&has-link=yes
Overige bronnen:
Clipartlogo. (z.d.). Geestelijke gezondheid pictogrammen - depressie, verslaving, eenzaamheid concept. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://nl.clipartlogo.com/istock/mental-health-icons-depression-addiction-loneliness-concept-1600399.html
Leremy. (z.d.). Man veel voorkomende ziekten en ziekte Stick figuur Pictogram Cliparts. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://www.shutterstock.com/nl/image-vector/man-common-diseases-illness-stick-figure-186100478
Migchelbrink, F. (2016). De kern van participatief actieonderzoek. Amsterdam: SWP.
Mischoko. (z.d.). Set of black flat icons - medicine and healthcare vector image. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://www.vectorstock.com/royalty-free-vector/set-of-black-flat-icons-medicine-and-healthcare-vector-3876163
Pixabay. (z.d.). Uitglijden naar achteren waarschuwing gevaar. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://pixabay.com/nl/vectors/uitglijden-naar-achteren-98713/
PxHere. (z.d.). Gratis afbeeldingen: silhouet, hersenen, logica, mentale gezondheid. Geraadpleegd op 13 mei 2020, van https://pxhere.com/nl/photo/1444651