Introductie

Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van medisch kinderdagcentrum Reinaerde in Veenendaal, Nederland. Binnen Reinaerde wordt gebruik gemaakt van de Sensory Profile-NL (SP-NL), de enige gestandaardiseerde, genormeerde sensorisch gerelateerde oudervragenlijst. In de praktijk blijkt dat de SP-NL niet aansluit bij het functioneren en de capaciteiten van kinderen met een verstandelijke beperking (VB); deze vragenlijst is dan ook ontwikkeld voor kinderen met een normale ontwikkeling. Problemen in de sensorische informatieverwerking (SI) zijn bij kinderen met een VB vaker aanwezig dan bij kinderen met een normale ontwikkeling en zijn van grote invloed op hun ontwikkeling. Het is van belang dat er een volledig beeld van de SI wordt verkregen, omdat er anders geen passende interventies kunnen worden ingezet, wat belangrijk is voor de behandelingen van de kinderen en daarmee ook voor de kwaliteit van de geleverde zorg. Op dit moment is de effectiviteit en de efficiëntie van paramedische interventies voor de SI niet optimaal. Met het oog op het toenemende aantal kinderen met een VB en de kans op inadequate interventies is het noodzakelijk om een oudervragenlijst te vinden, aan te passen of te ontwikkelen die aansluit bij het functioneren en handelen van kinderen met een matige tot ernstige VB.

Doel/vraagstelling

Er is onderzocht in hoeverre bestaande (ouder)vragenlijsten geschikt zijn om de SI in kaart te brengen bij kinderen met een matige tot ernstige VB en een leeftijd van 7 tot 18 jaar, waarmee wordt bijgedragen aan het overkoepelende doel een oudervragenlijst te vinden, aan te passen of te ontwikkelen die aansluit bij de doelgroep.

Methode

Ontwerponderzoek middels het Double Diamond model, met focus op het doorlopen van de discover- en definefase. De gevolgde methoden betreffen systematisch literatuuronderzoek, de decision matrix en gesprekken met experts en het ontwerpteam. Binnen deze stappen zijn criteria en aandachtspunten opgesteld om de gevonden vragenlijsten te beoordelen.

Resultaten                                                   

Er zijn 33 vragenlijsten gevonden. Hiervan voldoet er één aan de opgestelde criteria en aandachtspunten, het betreft de Sensory Experiences Questionnaire 3.0 (SEQ-3.0). Het filteren is gedaan middels de decision matrix.

Conclusie

Uit de resultaten blijkt dat de SEQ-3.0 mogelijk geschikt is voor de beoogde doelgroep. Aanvankelijk was de verwachting dat er systematisch literatuuronderzoek zou worden uitgevoerd en de decision matrix zou worden toegepast, met daarna aanvullende interviews met deskundigen. Interviews werden belangrijk geacht om de geschiktheid van de individuele items van de SEQ-3.0 te beoordelen voor de doelgroep. De aspirant-onderzoekers hadden namelijk niet tot alle vragenlijsten vrij toegang. De deskundigen zijn via e-mail en ResearchGate benaderd om deel te nemen aan de interviews. Na drie weken te hebben gewacht op een respons, is in verband met de tijdsplanning besloten om geen interviews meer af te nemen, zodat de data-analyse kon worden afgerond. Er kan daarom niet met zekerheid worden geconcludeerd of de SEQ-3.0 toepasbaar is bij kinderen met een VB en een leeftijd van 7 tot 18 jaar. 

Aanbevelingen voor de praktijk

Omdat nog niet met zekerheid kan worden gesteld dat de SEQ-3.0 volledig passend is voor de paramedici van Reinaerde om de SI in kaart te brengen bij kinderen met een matige tot ernstige VB en een leeftijd van 7 tot 18 jaar, wordt aanbevolen om vervolgonderzoek te doen. Hierbij kunnen de stappen van ontwerponderzoek in combinatie met het Double Diamond model worden aangehouden en een ontwerpteam worden ingezet dat bestaat uit experts vanuit verschillende organisaties, om het onderzoek nog meer op macroniveau uit te voeren. Dit vervolgonderzoek kan zich richten op het nogmaals contact zoeken met de deskundigen die hebben bijgedragen aan het ontwikkelen, vertalen of bewerken van de SEQ-3.0 om hen te interviewen. Verder zou het vervolgonderzoek zich kunnen richten op de inhoudelijke beoordeling ten aanzien van de geschiktheid van de individuele items van de SEQ-3.0 door deze samen met het ontwerpteam of andere professionals en deskundigen te bestuderen. Hiervoor dient de SEQ-3.0 aangeschaft te worden. Dit zijn stappen die nog horen bij de definefase. Omdat deze vragenlijst enkel in het Engels beschikbaar is, is het noodzakelijk deze te vertalen en eventuele culturele bewerking uit te voeren alvorens de SEQ-3.0 binnen Reinaerde ingezet kan worden. Mocht de SEQ-3.0 in de huidige hoedanigheid niet volledig geschikt lijken na het interview met de deskundigen, de inhoudelijke beoordeling met het ontwerpteam of na de testronde, is het raadzaam te analyseren welke onderdelen wel of niet goed aansluiten bij de beoogde doelgroep. Op basis hiervan kan vervolgens worden gekeken of de vraagstelling van bepaalde items van de SEQ-3.0 moeten worden aangepast, er items moeten worden verwijderd of dat er items moeten worden toegevoegd. Dit zijn onderdelen die plaatsvinden in de developfase.

Energie Herstel. (2021, 7 maart). Prikkelverwerking bij overbelasting en hooggevoeligheid [Illustratie]. Geraadpleegd op 1 juni 2022 van, https://www.energieherstel.nl/2021/03/07/prikkelverwerking-bij-overbelasting-en-hooggevoeligheid/

Hashi, A.,, Janssen, M., Steggink, D. en Willemsen W. (2022). Prikkels beter in beeld. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen.

"Eindrapport van een praktijkgericht onderzoek in Semester 2 van 2021/2022 aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, opleiding Ergotherapie. In opdracht van Emma Huizinga, BSc OT en MSc Human Movement Science."

Het volledige eindrapport is te vinden op HBO-Kennisbank: https://hbo-kennisbank.nl/details/sharekit_han:oai:surfsharekit.nl:8a0399aa-f361-49b3-8ae4-f1a53d0c8bbb?q=prikkels&sort-order=relevance&date-from=&date-until=&rg=hogeschoolarnhemnijmegen&has-link=yes